Basen U-Bootów na Karsiborze
Basen U-Bootów na Karsiborze w Świnoujściu to miejsce, gdzie historia II wojny światowej spotyka się z surową urodą nadodrzańskiego krajobrazu. To niepozorne dziś nabrzeże, ukryte wśród trzcin i starych drzew, jeszcze kilkadziesiąt lat temu tętniło życiem militarnym. Dziś, spacerując po betonowych pomostach i mijając ruiny dawnych koszar, można niemal poczuć atmosferę minionych dekad. To miejsce, które zachwyca nie tylko miłośników historii, ale i tych, którzy szukają nietuzinkowych zakątków z dala od tłumów. Basen U-Bootów to fascynująca podróż w czasie, w samym sercu wyspy Karsibór.
Historia Basenu U-Bootów na Karsiborze
Początki i rozbudowa w czasach wojny
Historia tego miejsca sięga końca XIX wieku, kiedy to po przekopaniu Kanału Piastowskiego powstała przystań promowa Uznam-Karsibór. Jednak prawdziwa przemiana nastąpiła w latach II wojny światowej. W 1942 roku niemiecka Kriegsmarine przejęła teren i rozpoczęła gruntowną przebudowę na potrzeby bazy wojennej. Wejście do basenu ulokowano od strony Starej Świny, a na brzegu wybudowano kompleks koszarowy, warsztaty, maszynownię i baraki mieszkalne. W 1944 roku powstał tu portowy basen przeznaczony dla okrętów podwodnych, promów desantowych i ścigaczy, a miejsce to stało się jedną z najważniejszych baz szkoleniowych 4. flotylli U-Bootów ze Szczecina.
Znaczenie militarne i powojenna historia
W ostatnich miesiącach wojny basen służył jako przystań dla okrętów przygotowanych do złomowania, w tym wydobytych z dna wraków U-Bootów. Stacjonowały tu również promy artyleryjskie 8. flotylli oraz różne jednostki pomocnicze. To tutaj cumowała słynna „Oceana” – pływająca baza szkoleniowa, ewakuowana ze Szczecina. Ostatni U-Boot opuścił Świnoujście 29 kwietnia 1945 roku, a te, których nie dało się ewakuować, zostały wysadzone i zatopione. Po wojnie w basenie cięto na złom okręty, a przez wiele lat miejsce to funkcjonowało jako baza barek rzecznych i statków wycieczkowych.
Zwiedzanie Basenu U-Bootów
Co można zobaczyć?
Obecnie teren basenu jest ogólnodostępny i można tu podziwiać dobrze zachowany pirs cumowniczy, betonowe nabrzeża oraz ruiny hali warsztatowej i baraków koszarowych. Na końcu betonowego pomostu, u zbiegu Starej Świny i Kanału Piastowskiego, znajduje się czynny znak nawigacyjny – niewielka latarnia w kolorze czerwonym. Spacerując wśród pozostałości dawnych zabudowań, można natrafić na ślady minionej epoki: fragmenty infrastruktury portowej, relikty dawnych pomostów czy fundamenty budynków. Miejsce to jest dziś chętnie odwiedzane przez wędkarzy, kajakarzy i żeglarzy, którzy doceniają jego spokojną atmosferę i niepowtarzalny klimat.
Przyroda i otoczenie
Basen U-Bootów położony jest w sztucznej zatoczce Świny, otoczonej trzcinowiskami i lasami wyspy Karsibór. To miejsce, gdzie można spotkać liczne gatunki ptaków wodnych i podziwiać malownicze widoki na rozlewiska. W okolicy znajdują się także inne atrakcje, takie jak pomnik lotników RAF-u czy zabytkowy kościół, a cała wyspa Karsibór słynie z wyjątkowo urokliwych tras rowerowych i pieszych.
Basen U-Bootów znajduje się przed wsią Karsibór, w sztucznej zatoczce Świny. Dojazd możliwy jest zarówno samochodem (przez Most Piastowski), jak i komunikacją miejską – autobus linii nr 5 z dworca kolejowego w Świnoujściu ma tu swoją pętlę. Obiekt jest ogólnodostępny przez cały rok, nie obowiązują bilety wstępu. Warto zachować ostrożność podczas zwiedzania, szczególnie w pobliżu ruin i nabrzeży.
Basen U-Bootów dziś
Nowe życie historycznego miejsca
Choć basen dawno przestał pełnić funkcje militarne, jego infrastruktura przetrwała do dziś, przyciągając pasjonatów historii i miłośników nietypowych miejsc. W ostatnich latach pojawiły się plany zagospodarowania terenu – mówi się o budowie mariny lub osiedla housebootów, jednak na razie miejsce zachowuje swój surowy, nieco zapomniany charakter. To idealny punkt na wycieczkę dla tych, którzy chcą poczuć ducha dawnych czasów i zobaczyć na własne oczy relikty wojennej przeszłości Świnoujścia.
Praktyczne wskazówki dla odwiedzających
Basen U-Bootów najlepiej zwiedzać pieszo lub rowerem, korzystając z licznych szlaków prowadzących przez wyspę Karsibór. W okolicy nie ma rozwiniętej infrastruktury turystycznej, dlatego warto zabrać ze sobą prowiant i wodę. Zwiedzanie jest możliwe o każdej porze roku, jednak najprzyjemniej spaceruje się tu wiosną i latem, kiedy przyroda wokół basenu rozkwita. Wędkarze znajdą tu doskonałe warunki do połowów, a amatorzy fotografii – wiele ciekawych kadrów z ruinami w tle.
Dojazd: samochodem przez Most Piastowski lub autobusem miejskim nr 5 z dworca PKP w Świnoujściu. Zwiedzanie bezpłatne, teren dostępny przez cały rok. Brak kas biletowych i wyznaczonych godzin otwarcia – miejsce jest otwarte i nieogrodzone.
Podsumowanie
Basen U-Bootów na Karsiborze to miejsce, które łączy w sobie bogatą historię, surową architekturę i piękno nadodrzańskiej przyrody. Spacerując po dawnych nabrzeżach i wśród ruin, można poczuć atmosferę minionych lat i uświadomić sobie, jak ważną rolę odegrał ten zakątek podczas II wojny światowej. Dziś basen jest świadkiem przemijania, ale i symbolem nadziei na nowe życie – być może już niedługo stanie się nowoczesną mariną lub miejscem spotkań żeglarzy. To zdecydowanie jedna z ciekawszych, choć mniej znanych atrakcji Świnoujścia, którą warto odkryć podczas wizyty w regionie.